 |
| Bahagian pisang yang dimakan adalah dari jantung, buah dan embut. |
Keunikan Masakan Melayu bukan pada jenis masakan malah bahan yang digunakan yang adakalanya terdiri daripada buah-buahan yang juga dijadikan sebahagian daripada bahan masakan. Adakalanya ini memberikan nilai yang lebih tinggi bagi buah tersebut – dan ini mengelakkan pembaziran. Berikut adalah sebahagian buah-buahan/ bahagian pokok yang digunakan sebagai bahan masakan dalam Masakan Melayu.
Pisang
Pisang memang sedap dimakan apabila masak dan boleh digunakan untuk membuat pelbagai kuih-muih seperti goreng pisang, lepat dan apam pisang. Pisang muda juga merupakan masakan popular yang amat digemari. Bagi tujuan masakan bukan isi pisang sahaja digunakan, malah kulit pisang muda juga akan digunakan. Terdapat beberapa jenis pisang yang sesuai untuk digunakan sebagai bahan masakan semasa pisang masih muda. Malah tekstur pisang ini berbeza-beza mengikut jenis apabila digunakan dalam masakan. Walaubagaimanapun boleh dikatakan kesemua pisang yang digunakan dalam masakan adalah menyelerakan.
Selain daripada buah, jantung pisang juga amat popular dijadikan bahan masakan. Terdapat pelbagai kaedah penggunaan jantung pisang dalam masakan. Paling tidak ia akan dicelur dengan air panas dan dinikmati bersama sambal pilihan – mungkin anda pernah mencubanya. Ada juga masakan yang menggunakan embut pisang. Walaupun saya belum pernah mencuba masakan ini, tetapi masakan ini seperti menarik.
Nenas
Nenas yang digunakan dalam masakan pula agak berbeza kerana kebiasaannya nenas yang tua hampir masak/masak digunakan. Penggunaan nenas bukan sahaja popular dalam masakan Melayu malah ia juga biasa digunakan dalam masakan moden. Rasa nenas yang masam-masam manis menjadikan masakan lebih menyegarkan.
Nenas biasa digunakan untuk menyediakan masakan pajeri nenas, acar buah dan nenas ikan masin. Penggunaan nenas sesuai digunakan dalam masakan yang berbeza-beza dan ini menunjukkan ia mampu dipadankan dalam pelbagai masakan.
 |
| Betik boleh dimasak dalam pelbagai penyediaan. |
Betik
Betik enak dimakan setelah masak kerana amat mudah dihadam dan menyegarkan. Sama ada anda ingin memakan betik dalam bentuk potongan atau menggunakan sudu - betik amat lembut dan tidak perlu kunyahan yang banyak.
Betik yang biasanya digunakan dalam masakan adalah semada muda sehingga hampir masak. Ini kerana betik masak akan menjadi lembut dan mudah hancur sekiranya digunakan di dalam masakan. Betik muda boleh digunakan sebagai bahan utama masakan ataupun sebagai bahan campuran. Keenakan masakan betik bergantung kepada bahan perasa/campuran masakan yang digunakan kerana betik muda mempunyai rasa yang agak neutral (sedikit manis) tetapi membangkitkan sensasi kunyahan. Selain itu pucuk betik juga dijadikan ulam – tetapi ianya agak pahit, namun tetap mempunyai peminat ulam pucuk betik.
Asam Keping
Buah asam ini tidak akan dimakan secara mentah melainkan digunakan dalam masakan atau dikeringkan menjadi asam keping. Keunikan pokok ini adalah kedua-dua iaitu daun dan buah merupakan bahan campuran masakan yang amat popular. Malah asam keping menjadi bahan asas perasa masam yang biasa digunakan dalam masakan bagi menggantikan limau – untuk mengelakkan makanan cepat rosak/basi.
Untuk tujuan masakan buah atau daun akan dipotong kecil (mayang) dalam masakan ikan – ini boleh mengurangkan bau hanyir ikan dan membangkitkan selera. Malah ia juga sesuai digunakan untuk masakan daging, terutama daging salai. Buah dan daunnya sesuai untuk masakan yang memerlukan rasa masam yang agak ketara.
Sukun
Sukun merupakan buah yang lebih popular digunakan sebagai bahan masakan. Samada dimasak atau dijadikan ‘sukun goreng’ seperti juga pisang. Sukun amat enak apabila dicampur dalam masakan. Teksturnya yang seakan-akan keladi/keledek dan rasa yang lemak-lemak manis tentu sukar untuk diungkapkan. Selain daripada sukun goreng, ia juga dijadikan ‘chips’ untuk mempopularkan penggunaan buah ini. Sukun sememangnya sedap dalam sebarang bentuk penyediaannya. Jadi sekiranya anda tidak pernah mencuba – anda perlu menjadikan ia sebahagian daripada azam tahun baru anda.
Rambai
Buah rambai amat masam. Apa yang menarik dalam masakan, bukan isi buahnya yang digunakan tetapi kulitnya. Kulit rambai muda boleh dicampur terus ke dalam masakan seperti ikan, ayam atau daging. Manakala untuk kulit rambai yang telah masak boleh dikeringkan untuk tujuan penyimpanan dalam jangka masa yang lebih lama. Kulit rambai yang muda dan yang telah dikeringkan berbeza dari segi tekstur dan anda perlu mencuba keduanya. Kulit rambai yang dikeringkan biasanya digunakan untuk rendang ayam atau daging.
Durian
Durian sememangnya digunakan sebagai perasa makanan sebagai ‘tempoyak’, lempuk dan dicampur di dalam bubur/pengat. Tetapi ia juga digunakan sebagai masakan semasa ia muda. Ini mungkin salah satu kaedah dalam menggunakan buah ini secara optimum oleh orang tua-tua dahulu. Bagi durian yang gugur sebelum matang isinya masih boleh digunakan untuk tujuan masakan. Namun ianya kurang popular seperti penggunaan buah durian yang telah masak.
 |
| Nangka muda sedap dicampur ke dalam masakan ayam. |
Nangka
Masakan nangka muda memang popular sebagai bahan asas ataupun sebagai bahan campuran masakan ayam atau daging. Terdapat pelbagai masakan berasaskan nangka muda. Mungkin disebabkan getahnya yang keluar semasa kerja-kerja membuang kulit nangka jadi ianya agak rumit bagi sesetengah orang. Nangka yang digunakan biasanya adalah sebelum bijinya menjadi keras. Apabila buah nangka sudah mencapai jangka masa matang (biji buah menjadi keras) ia tidak lagi sesuai untuk dijadikan bahan masakan. Nangka yang masak tidak digunakan di dalam masakan – tetapi boleh digunakan untuk membuat minuman (smoothie). Manakala keluarga terdekat nangka cempedak – digunakan sebagai cempedak goreng apabila masak.
 |
| Mempelam yang masam sesuai dipadankan dengan ikan. |
Mempelam/bacang
Mempelam & bacang memang enak apabila digunakan dalam masakan seperti ikan dan daging. Ikan yang dikeringkan dan dimasak dengan mempelam merupakan masakan yang istimewa. Rasa masam dari buah ini membangkitkan rasa masakan dan juga menambahkan lagi pedas masakan – sekiranya ia dimasak pedas!... Mempelam juga digunakan untuk menyediakan sambal. Rasa masam mempelam digunakan untuk menggantikan limau yang terlalu kuat. Ia juga boleh digunakan untuk menyediakan kerabu. Sebagai bahan masakan mempelam & bacang boleh digunakan samada masih muda atau yang telah masak – tetapi kebanyakannya menggunakan buah yang masih muda (hampir matang).
 |
| Selain buah, daun kedondong juga digunakan dalam masakan. |
Kedondong
Kedondong lebih popular dimakan setelah dijadikan jeruk. Tetapi buah yang masam ini boleh juga digunakan di dalam masakan. Penggunaanya di dalam masakan lebih popular di sebahagian negeri di negara kita. Selain daripada buah atau daun kedondong juga enak dicampur dalam masakan terutama ikan. Oleh kerana buah kedondong ini juga masam seperti mempelam, kesesuaian penggunaan buah ini seperti mempelam juga amat sesuai.
Belimbing
Belimbing yang digunakan dalam masakan adalah dari jenis belimbing buluh. Ini kerana buah belimbing ini tidak sesuai dimakan seperti buah yang lain melainkan dijadikan bahan masakan seperti bahan campuran atau sambal. Terdapat juga belimbing yang dijadikan jeruk sebelum dimakan. Keenakan belimbing sebagai bahan campuran biasa digunakan dalam masakan ikan dan daging. Terdapat juga beberapa jenis sambal yang menggunakan belimbing dan ia amat sedap.
Itu adalah sebahagian daripada buah-buahan yang biasa digunakan dalam masakan. Terdapat juga buah-buahan lain yang digunakan dalam masakan tetapi tergolong dalam ketegori sayuran seperti kundur, labu, terung, bendi, kacang dan sebagainya. Apa yang ingin saya sampaikan di sini adalah kepelbagaian sumber makanan yang terdapat di negara kita dan bagaimana ia dimanfaatkan. Jadi kita mungkin terlupa yang banyak sekali bahan yang boleh dijadikan makanan sedangkan kita lupa akan kegunaannya.
Artikel-artikel lain yang berkaitan:
 |  |  |  |
Tiada ulasan:
Catat Ulasan