Mengenali Jenis Keju Dengan Lebih Dekat

Mozzarella digunakan dengan meluas dalam penyediaan pizza.

Pengenalan mengenai keju merupakan topik yang penting kerana kita mempunyai pelbagai persoalan mengenai keju. Maka pengetahuan mengenai keju dapat memperbetulkan tanggapan ini disamping memberikan maklumat yang tepat mengenai penggunaan keju yang betul. Maka dengan itu tidaklah kita melakukan sesuatu tanpa ilmu.

Seperti yang kita ketahui, keju merupakan makanan yang telah digunakan sejak ribuan tahun dahulu oleh ramai penduduk dunia dengan kaedah penghasilan yang pelbagai. Mungkin sekiranya anda merasakan keju yang dibeli dikedai disediakan dengan cara yang tidak sesuai dengan anda, mengapa tidak; Anda menyediakan keju anda sendiri? Malah keju disediakan daripada pelbagai jenis susu (lembu, kambing, biri-biri, yak dan sebagainya) dan pelbagai jenis cara.

Penyediaan keju menggunakan bahan gantian ‘rennet’ dari tumbuh-tumbuhan telah lama digunakan iaitu semenjak zaman Roman lagi. Manakala dalam penghasilan keju moden pula kaedah yang dikenali sebagai ‘Fermentation produced chymosin’ (FPC) digunakan kerana ianya lebih murah selain mampu menghasilkan keju yang berkualiti.

Kaedah ini terhasil melalui teknologi kejuruteraan genetik yang membolehkan ‘gene’ yang menghasilkan rennet di dalam usus haiwan dipindahkan kepada bakteria, fungus atau yis bagi membolehkan ia menghasilkan ‘chymosin’ semasa proses penapaian. Jadi proses ini sama sahaja dengan proses penghasilan bahan makanan lain seperti kicap, tempeh dan tapai.

Menjelang 2008, lebih kurang 80% ~ 90% keju yang dihasilkan di US dan Britain adalah dihasilkan menggunakan FCP. Hari ini FCP yang digunakan dalam kebanyakan penghasilan keju secara industri adalah dihasilkan oleh fungus Aspergillus niger dan dipasarkan di bawah jenama CHY-MAX® sebuah syarikat dari Denmark atau dihasilkan oleh Kluyveromyces lactis yang dipasarkan di bawah jenama MAXIREN® sebuah syarikat Belanda.

Itu berkenaan dengan penghasilan keju secara moden kerana kita sering tertanya-tanya adakah keju yang kita makan dihasilkan dengan cara yang selamat untuk digunakan. Lain pula dengan keju yang kita sering lihat di dalam gambar atau yang biasanya digunakan oleh masyarakat barat terutama US dan juga Eropah. Maka dengan itu mari kita lihat beberapa jenis keju yang popular bagi memberi kita sedikit kefahaman mengapa kita menggunakan keju yang berbeza untuk tujuan yang berlainan;

Cheddar

Cheddar Cheese di pertunjukkan Mid Sommerset. 

Cheddar cheese berasal daripada England (perkampungan Cheddar di daerah Somerset) dan ia dihasilkan daripada susu lembu. Ia juga merupakan keju yang paling popular di seluruh dunia (mudah didapati). Keju ini mencapai usia matang apabila berusia 9 ~ 24 bulan. Mempunyai tekstur yang rapuh dan tergolong di dalam kumpulan keju yang mempunyai kekerasan separa-keras. Warna Cheddar yang asal adalah daripada putih ke kuning pudar. Adakalanya pewarna digunakan untuk memberikan warna kuning keemasan kepada keju jenis ini.

Chevres

Chevres dibuat daripada susu kambing.

Chevres berasal dari France dan ianya diperbuat daripada susu kambing. Terdapat pelbagai bentuk dan saiz dihasilkan untuk keju jenis ini. Ia mempunyai tekstur yang berbeza-beza daripada lembut sehingga keras, ia juga biasa digunakan di dalam pencuci mulut (dessert) atau sebagai snack sebelum minuman makan malam. Salah satu kelebihan keju ini, ia biasa digunakan di dalam hidangan-hidangan hebat (fine dishes).

Burrata

Burrata yang dihidangkan bersama salad.

Burrata bermaksud “buttery” berasal daripada Itali dan dihasilkan daripada gabungan mozzarella dan cream. Ia merupakan keju segar dengan dua bahagian iaitu luar yang dihasilkan daripada mozzarella daripada susu kerbau atau lembu dan bahagian dalamnya pula daripada bahagian daripada ‘curd’ yang lebih lembut bersama cream. Keju ini dihasilkan daripada kawasan Apulia di Itali yang terkenal sebagai kawasan penternakan biri-biri dan pertanian.

Burrata merupakan keju segar yang perlu dihidangkan segera. Ia dianggap telah lama apabila mencapai usia 48 jam. Burrata sesuai dihidangkan bersama salad, roti rangup, daging bakar, tomato segar bersama minyak zaitun dan spaghetti.

Edam

Keju Edam mempunyai kulit daripada lilin paraffin.

Keju Edam berasal daripada Belanda iaitu sebuah kawasan bernama Edam dan merupakan antara keju tertua semenjak 1300 sehingga 1700. Keju ini unik kerana disaluti dengan lilin paraffin dibahagian luarnya. Ia mampu bertahan lama dan menjadi semakin keras mengikut masa. Berikutan ini ia mudah bagi kegunaan samada untuk pelayaran di laut ataupun bagi mereka yang tinggal jauh di kawasan pendalaman. Ia biasa digunakan ketika masih baru – dimana teksturnya masil lagi elastik, kenyal manakala rasanya lebih lembut, manis dan seperti kekacang. Salutan lilin yang berwarna gelap menunjukkan Edam telah mencapai usia matang sekurang-kurangnya 17 minggu. Satu lagi jenis keju seakan akan Edam juga berasal daripada Belanda adalah Gouda yang juga popular di seluruh dunia.

Blue

Blue mempunyai urat bewarna kebiruan. 

Keju dari jenis ini dikatakan ditemui secara tidak sengaja dan dinyatakan di dalam teks semenjak 79 AD lagi. Keju jenis ini mempunyai jaluran urat bewarna biru (blue), biru-kelabu, biru-hijau atau biru coklat yang mmepunyai bau yang agak kuat. Ia mempunyai rasa yang seimbang di antara masin dan manis, serta ketajaman dan matang. Ia sesuai digunakan untuk salad dan juga bersama creame cheese sebagai sapuan.

Parmesan (Parmigiano)

Festival Parmigiano-Reggiano di Modena, setiap blok keju berharga €490/$640

Parmesan juga merupakan keju yang berasal dari salah sebuah daerah di Italy iaitu Parma dan beberapa kawasan lain. Keju terbaik daripada daerah ini dikenali sebagai "Parmigiano-Reggiano" dan ia merupakan satu pengiktirafan yang dikeluarkan oleh kerajaan Itali sendiri. Jadi keju Parmesan yang biasa digunakan di kebanyakan pasaraya adalah dari jenis yang sama, tetapi bukan yang berasal daripada daerah Parma ini. Parmesan tergolong dalam kumpulan keju yang keras, melalui proses pemeraman yang panjang sehingga 2 tahun. Oleh kerana parmesan merupakan keju yang keras ia biasanya digunakan dalam bentuk parutan dan dicampur di dalam masakan.

Mozzarella

Mozzarella merupakan keju yang lembut.

Satu lagi keju terkenal yang berasal dari Itali kerana biasa digunakan dalam penyediaan pizza. Mozarella merupakan keju lembut dan boleh digunakan untuk jangka waktu yang singkat dan tahan lebih lama dengan pengendalian yang betul – bekas simpanan vakum. Walaubagaimanapun kebiasaannya mozzarella digunakan sehari selepas penyediaannya. Di Itali, mozzarella yang dihasilkan menggunakan susu kerbau adalah variasi khusus dan dikenali sebagai Mozzarella di Bufala Campana dan dikawal oleh undang-undang EU. Selain daripada digunakan dalam penyediaan pizza, mozzarella juga digunakan dalam variasi makanan seperti ‘nan cheese’ oleh pengusaha makanan India.

Banyak lagi jenis-jenis keju yang perlu anda ketahui jika anda berminat untuk mengetahui cara penggunaan keju dan hidangannya yang betul. Keju yang berada dipasaran mungkin menggunakan nama yang sama dengan keju-keju seperti yang disebutkan di atas tetapi bukanlah keju sebenar seperti yang mana dihasilkan pada asalnya. Ia penting bagi membezakan antara keju yang tulin, dan kaedah penjagaan yang betul bagi mengelakkan keju ini rosak. Seterusnya anda mungkin dengan mudah boleh memadankan keju yang sesuai dengan hidangan anda seterusnya nanti.

Keunikan Dunia Keju (Cheese)

Pelbagai jenis keju mengikut negara, daerah, kaum dan sebagainya.

Keju (cheese) merupakan bahan makanan penting bagi kebanyakan negara-negara yang mengamalkan bahan pemakanan unik ini. Sejak penemuan kaedah penghasilan keju ditemui secara tidak sengaja, ia semakin merebak ke serata bahagian dunia yang lain dengan pelbagai kaedah penghasilan, nama, rasa, kaedah penyediaan dan cara menikmatinya juga.

Keju kemungkinan ditemui secara tidak sengaja di Benua Arab apabila mereka menyimpan susu di dalam kantung yang diperbuat daripada usus haiwan ternakan. Enzim yang dikenali sebagai rennet menyebabkan susu tersebut menggumpal apabila menjadi masam, tetapi masih boleh dimakan. Sejak daripada itu teknik penghasilan keju terus tersebar ke serata bahagian lain dan menghasilkan pelbagai jenis keju menggunakan pelbagai jenis susu (daripada pelbagai jenis haiwan).

Antara proses awal dalam penghasilan keju Swiss.

Di negara-negara yang menjadikan keju sebagai bahan sebahagian makanan mereka, evolusi penghasilan keju menghasilkan pelbagai variasi sehinggakan Britain sahaja mempunyai lebih 700 jenis keju begitu juga dengan Perancis dan Itali yang masing-masing mempunyai lebih daripada 400 jenis variasi keju. Keju adalah bahan yang lebih mudah disimpan berbanding dengan susu namun mempunyai khasiat pemakanan yang hampir sama.

Keju boleh dikelaskan dengan pelbagai kriteria daripada jenis susu, tekstur, warna, bahan yang digunakan, kaedah pembuatan, negara, daerah dan pelbagai lagi. Ini kerana keju sangat sensitif sehingga bahan pemakanan yang dimakan oleh haiwan yang menghasilkan susu untuk proses pembuatan keju boleh mempengaruhi rasa keju tersebut. Oleh kerana variasi keju yang luas ini, maka adalah sukar bagi kita untuk berpeluang menikmati kesemua jenis keju yang ada melainkan mengenali sebahagian daripadanya dan mencuba sebahagian jenis keju itu pula.

Penghasilan keju secara industri mula dilakukan di Switzerland pada tahun 1815, namun begitu penghasilan pada skala besar-besaran dengan jayanya dilakukan di United States oleh Jesse Williams seorang penghasil susu dari Rome, New York pada tahun 1851. Manakala keju-keju yang kita kenali pada hari ini adalah yang berasal dari zaman pertengahan seperti ‘Cheddar’ pada sekitar 1500, ‘Parmesan’ pada 1597, ‘Gouda’ pada 1697 dan ‘Camembert’ pada 1791. Jadi banyak sekali keju-keju yang tidak kita ketahui dan kemungkinan yang tidak dihasilkan lagi.

Keju tempatan di pasar Peru.

Proses pertama penghasilan keju adalah proses penggumpalan susu yang dipanggil ‘curdling’ yang akan mengasingkan ketulan-ketulan susu dan cecair yang dipanggil ‘whey’. Proses ini boleh dicapai dengan hanya menambahkan asid seperti cuka sebagaimana dalam penghasilan keju paneer atau queso fresco. Namun begitu teknik yang lebih selalu digunkan adalah penambahan bakteria yang menukarkan gula di dalam susu kepada asid laktik (lactic acid). Jenis bakteria yang digunakan juga memainkan peranan dalam menghasilkan rasa keju selepas tempoh pengeraman. Jenis-jenis bakteria yang digunakan untuk proses awal ini antaranya terdiri daripada jenis Lactococcus, Lactobacillus, atau Streptococcus. Bagi keju yang dihasilkan oleh Swiss yang menggunakan Propionibacter shermani turut menghasilkan gas karbon dioksida semasa proses penuaan yang menyebabkan keju Swisscheese atau Emmental mempunyai gelembung-gelembung udara yang dipanggil “eyes”.

Keju Parmigiano Reggiano di dalam kilang moden.

Susu yang telah menggumpal (menjadi dadih) ini akan dikumpulkan dan akan melalui proses yang berbeza untuk menghasilkan keju-keju yang berlainan seperti ‘stretching’ untuk menghasilkan keju Mozzarella dan Provolone yang mempunyai tekstur seperti getah atau bertali. Manakala ‘Cheddaring’ pula melalui proses mampatan dan pembuangan lembapan daripada keju yang juga mempengaruhi tektur akhir keju ini nanti. Manakala proses ‘washing’ digunakan untuk penghasilan keju-keju seperti Edam, Gouda dan Colby dengan membasuh keju-keju ini di dalam air panas untuk mengurangkan kadar asid di dalam keju dan menghasilkan keju dengan rasa yang sederhana.

Proses berikutnya dalam penghasilan keju adalah pemeraman atau ‘ripening’ bagi membolehkan rasa keju terus berubah hasil tindakbalas mikrob di dalam keju tersebut. Ini kerana keju yang baru dihasilkan mempunyai rasa yang lebih masin dan kurang rasa. Walaupun masih boleh dimakan, kebanyakan keju akan melalui proses ‘ripening’ yang akan memakan masa daripada beberapa hari sehingga kepada beberapa tahun. Kebanyakan penghasil keju mempunyai gudang-gudang pengeraman keju bagi mengawal pengaliran udara dan suhu dalam memastikan keju yang dihasilkan bermutu tinggi.

Keju sesuai untuk pelbagai jenis makanan.

Keju dihasilkan dalam pelbagai rupa bentuk dan digunakan dalam pelbagai jenis masakan. Malah lebih mudah lagi keju boleh terus dihidangkan bersama dengan makanan kegemaran anda seperti burger, roti, tortilla, kentang goreng dan sebagainya. Terdapat pelbagai jenis keju yang sesuai untuk semua jenis makanan mengikut kreativiti masing-masing. Variasi keju ini menjadikan pakar keju mendapat gelaran mereka tersendiri iaitu ‘cheesemonger’ seperti juga pakar ‘wine’ atau masakan (cuisine).

Itu serba sedikit mengenai keju atau ‘cheese’ yang perlu anda ketahui dan mungkin pada artikel yang akan datang kita berpeluang untuk melihat lebih dekat jenis-jenis keju yang populor di serata dunia daripada 1750 jenis keju yang disenaraikan. Menarik!

Peperangan Dengan Plastik

Proses pengumpulan plastik daripada laut.

Plastik merupakan bahan yang paling mudah didapati kerana ia murah dan memudahkan bagi manusia dalam kegunaan harian terutama pembungkusan. Ia mudah dibentuk, tidak berkarat, tidak mudah pecah, ringan dan tidak mudah mereput. Plastik sintetik pertama adalah dikenali sebagai bakelite, direka di New York pada tahun 1907 oleh Leo Baekeland. Semenjak daripada itu kepesatan rekaan berasaskan plastik dan penggunaannya dipelbagaikan dan kini ia digunakan hampir di seluruh dunia.

Acaman plastik telah diketahui sejak awal lagi iaitu ia merupakan bahan yang tidak mudah terurai secara semulajadi. Namun kepesatan dunia rekaan berasas bahan plastik semakin meluas dan lebih banyak plastik dihasilkan. Antara plastik-plastik yang biasa digunakan termasuklah dari jenis; polyester (PES), polyethylene terephthalate (PET), polyethelene (PE), high-density polyethylene (HDPE), polyvinyl choliride (PVC), polyvinylidene chloride (PVDC), low-density polyethylene (LDPE), polypropylene (PP), polystyene (PS), high impact polystyrene (HIPS), polyamides (PA), Acrylonitrile butadiene styrene (ABS), polycarbonate (PC), polyurethanes (PU) dan banyak lagi jenis-jenis plastik yang direka untuk memenuhi keperluan tertentu.

Lokasi-lokasi utama kumpulan plastik.

Bagi sepanjang tempoh ianya mula digunakan, plastik yang dibuang dihanyutkan ke sungai dan seterusnya ke laut. Walaupun hari ini langkah kitar-semula giat dijalankan, longgokan plastik yang telah terkumpul di lautan adalah amat memeranjatkan. Longgokan plastik ini terus bertambah setiap hari dan terapung mengikut arus lautan dan membentuk longgokan besar di beberapa lokasi utama di lautan utama dunia. Apa yang membimbangkan longgokan ini bukan sahaja mencemarkan malah ia menjadi punca pada kematian hidupan liar.

Plastik mendatangkan masalah bukan sahaja apabila ditelan oleh hidupan-hidupan ini, Ia menyebabkan kematian kepada haiwan dalam pelbagai cara. Plastik adakalanya menjerut haiwan-haiwan ini dan menyebabkan kecederaan yang serius. Adakalanya menyukarkan pergerakan dan menyebabkan haiwan tidak dapat bergerak dan mati kelemasan. Bagi haiwan yang menyangkakannya obor-obor pula akan memakan plastik dan menyebabkan plastik tersebut tertinggal di dalam badan mereka sehingga menyebabkan haiwan tersebut mati.

Walaupun usaha sering dilakukan untuk menyelamatkan haiwan-haiwan ini, namun sekiranya plastik terus dibuang dan longgokan besar plastik-plastik di  laut tidak dibersihkan, usaha ini akan tetap menjadi sia-sia. Adakah kita manusia akan hanya berpeluk tubuh atas perbuatan kita ini? Apakah kita menyangka bahawa manusia tidak memerlukan alam (sekiranya berlaku kepupusan besar-besaran?) Ini kerana di kawasan longgokan sampah gergasi ini, didapati tiada plankton yang menjadi makanan hidupan laut – sedangkan setiap hari ia terus membunuh haiwan-haiwan lain.

Burung yang mati akibat memakan plastik.

Plastik yang menjerut anjing laut.

Kecacatan yang diakibatkan plastik.

Usaha Pembersihan Plastik di Laut

Usaha pembersihan plastik dilautan sebelum ini dianggap mustahil disebabkan banyak faktor. Malah semua pihak mengambil jalan menunggu tindakan orang lain. Syarikat-syarikat pengeluar plastik sendiri tidak memandang serius perkara ini. Mungkin oleh kerana ia tidak mendatangkan keuntungan atau kita sendiri, masyarakat dunia yang terus tanpa henti membuang plastik merata-rata.

Keadaan semakin berubah apabila seorang remaja berusia 19 tahun yang ingin melihat longgokan plastik-plastik ini dapat dibersihkan. Remaja tersebut adalah Boyan Slat (lahir pada 27 Julai, 1994) dari Belanda yang juga merupakan seorang pelajar kejuruteraan earo-angkasa. Cita-cita beliau ini diteruskan walaupun mengalami pelbagai tentangan, masalah dan berseorangan. Sehinggalah beliau berjaya sedikit-demi sedikit dalam membentuk satu organisasi yang akhirnya dikenali sebagai yayasan – The Ocean Cleanup. Dimana beliau dibantu oleh beberapa lagi pakar daripada Delf University of Technology bagi memastikan usaha beliau dapat dilakukan dengan jayanya.

Daripada itu banyak kajian dilakukan, bagi mengelakkan usaha ini akan mendatangkan masalah yang lain. Keseluruhan usaha ini perlu dilakukan dengan teliti ini kerana masalah loggokan plastik sudah merupakan satu masalah yang besar, jadi menambahkan masalah lain bukanlah satu langkah yang bijak. Ujian demi ujian dilakukan dan nasihat daripada pakar-pakar lain turut diambil kiara bagi memastikan impak daripada program ini tidak menjejaskan alam dan mematuhi undang-undang marin.

Usaha ini telah berjalan beberapa tahun lamanya dan mendapat sokongan daripada orang ramai dengan sumbangan kira-kira $2M untuk pemasangan modul pengumpulan plastik yang pertama dari lautan Atlantik. Usaha beliau ini telah mendapat penghargaan dalam kategori ‘Champion of the Earth’ daripada United Nation Environment Programme pada tahun 2014.

Penghargaan bukanlah satu sebab mengapa usaha ini dijalankan, namun sebagai sebahagian daripada penduduk dunia yang bertanggungjawab kita harus sama-sama mendukung cita-cita ini iaitu untuk memastikan alam sekitar sentiasa bersih dan selamat untuk semua makhluk. Mungkin usaha kecil anda dengan tidak membuang plastik merata-rata adalah salah satu sumbangan yang juga membantu. Pendek kata kita manusia pemimpin dunia – lakukan tanggungjawab masing-masing mengikut kemampuan. Terima kasih.

Mikro Post; Belangkas (Horseshoe crab)

Belangkas haiwan unik sejak jutaan tahun dahulu.

Belangkas merupakan hidupan yang unik kerana telahpun menghuni bumi sejak 450 juta tahun yang lalu. Daripada bukti penemuan tersebut ia juga diberi nama jolokan ‘fosil hidup’ dan fizikal haiwan ini adalah mirip sekali dengan haiwan purba atau juga sering dikaitkan dengan makhluk asing (alien).

Tidak banyak yang diketahui mengenai keunikan haiwan ini kerana ia tidak seperti haiwan-haiwan lain seperti ketam, udang, siput dan lain-lain hidupan marin yang mempunyai spesis yang banyak dan populasi yang lebih meluas. Walaupun menyerupai haiwan ‘crustaceans’  ia lebih berkait rapat dengan kumpulan hidupan ‘arachnids’ iaitu labah-labah dan kala jengking.

Fossil belangkas yang dijumpai.

Rupa bentuk belangkas agak menakutkan kerana kelihatan berduri disamping ekornya yang kelihatan meruncing. Ia sebenarnya bukanlah haiwan yang berbisa dan ekornya pula hanyalah digunakan untuk memastikan ia boleh memusingkan badannya semula sekiranya ia diterbalikkan.

Terdapat 4 spesies belangkas di seluruh dunia (berbanding spesies hidupan lain yang lebih banyak);

• Carcinoscorpius rotundicauda, belangkas yang hidup di hutan paya bakau di Asia Tenggara.
• Limulus polyphemus, merupakan belangkas Atlantik yang boleh didapati di sepanjang pantai Atlantik Amerika dan Teluk Mexico.
• Tachypleus gigas, terdapat di Tenggara dan Timur Asia.
• Tachypleus tridentatus, juga terdapat di Tenggara dan Timur Asia.

Musim bertelur belangkas di tepi pantai.

Belangkas tinggal di perairan cetek dan akan ke pantai semasa musim bertelur. Ia akan kelihatan berpasangan bagi membolehkan telurnya disenyawakan yang berjumlah ribuan telur (anggaran 60,000 hingga 120,000) dalam beberapa kelompok telur. Belangkas memerlukan kawasan berpasir untuk bertelur dan setakat ini ianya masih belum berjaya dibiakkan di dalam kurungan. Semasa musim bertelur inilah ia lebih mudah untuk dilihat dan selalunya menjadi buruan pemangsa termasuk manusia.

Telur-telur belangkas ini sememangnya merupakan sumber makanan penting di persisir pantai. Selain menjadi sumber makanan burung-burung persisir pantai ia juga menjadi sumber makanan ikan-ikan.

Telur-telur belangkas mengambil masa kira-kira 2 minggu untuk menetas dan kebanyakan telur-telur ini akan menjadi makanan burung-burung laut. Anak-anak belangkas kelihatan sama sahaja seperti belangkas dewasa dengan ekor yang lebih pendek. Ia akan bersalin kulit sebanyak enam kali pada tahun pertama untuk membolehkan ia membesar dengan pantas.

Satu lagi keunikan belangkas adalah darah yang mengandungi ‘hemocyanin’. Berbeza dengan darah yang mengandungi ‘hemoglobin’ yang berwarna merah, darah belangkas adalah berwarna biru  kesan daripada kehadiran tembaga. Darah belangkas yang mengandungi ‘amebocytes’ yang bertindak seperti sel darah putih pada haiwan vertebrate.  Malah ‘amebocytes’ dari darah L. polyphemus digunakan untuk membuat Limulus amebicyte lysate, untuk mengesan endotoxins dari bakteria di dalam aplikasi perubatan.

Proses pengumpulan darah belangkas.

Dalam proses pengumpulan darah belangkas, hanya darahnya sahaja yang diambil tanpa membunuh haiwan tersebut. Kebanyakannya akan hidup dan dilepaskan semula ke habitat asal mereka. Namun begitu keseluruhan proses pengangkutan dan pengendalian haiwan ini mungkin turut memberi impak kepadanya. Dianggarkan kadar kematian selepas proses pengambilan darah adalah sekitar 3 – 15% hingga 10 – 30%.

Sumber yang dibazirkan: suatu masa dahulu belangkas digunakan untuk membuat baja.

Walaupun telah bertahan selama jutaan tahun di muka bumi, ancaman berterusan ke atas habitat mereka boleh mengakibatkan haiwan ini pupus dengan lebih cepat. Tidak seperti haiwan lain seperti ikan yang boleh berenang jauh dari habitat asal mereka dan menyesuaikan diri dengan mudah dengan persekitaran baru. Mungkin banyak lagi manfaat yang kurang kita ketahui mengenai belangkas, jadi adalah baik sekiranya kita dapat memelihara supaya habitatnya tetap terpelihara.

Petra Badaraya Batu Penuh Bersejarah

El Deir - The Monastery, antara bangunan di Petra.

Petra merupakan bandaraya yang unik kerana ianya bukan sahaja didirikan di tengah-tengah padang pasir yang kering kontang malah bandar purba ini dipenuhi dengan bangunan-bangunan yang dipahat terus daripada bukit batu yang menjadi landskap utama bandar tersebut. Namun begitu bandar ini kemudiannya ditinggalkan untuk beberapa abad lamanya dan hanya menjadi mitos sehingga ia ditemui kembali dan kini dibuka semula untuk tatapan orang ramai.

Bandar purba Petra ini lebih dikenali sebagai  (Arabic: البتراء, Al-Batrāʾ; Ancient Greek: Πέτρα) terletak di Selatan Jordan di Daerah Ma’an. Ia juga adakalanya diberi jolokan sebagai ‘Rose City’ kerana warna batu yang dipahat di bandar ini berwarna kemerahan. Mula didirikan kira-kira 312 BC oleh orang-orang Nabatean yang pada asalnya adalah berketurunan nomad (Badwi). Bandar ini terus membangun dengan jayanya hasil kejayaan penduduk di sini membina sistem pangairan yang unik mebuatkan ia mampu bertahan sehingga beberapa abad lamanya. Dianggarkan terdapat kira-kira 30,000 penduduk menghuni bandar tersebut.

Al Khazneh atau The Treasury bangunan yang popular berkenaan Petra.

Walaupun tarikh atau punca sebenar bandar ini ditinggalkan tidak diketahui dengan jelas bukti yang dijumpai oleh para pengkaji mendapati ia berkemungkinan besar disebabkan beberapa bencana alam. Bandar ini berjaya dibangunkan dengan pesat oleh kerana kejayaannya mengendalikan punca air dan ia juga dimusnahkan oleh limpahan air dari empangan (dari bukti yang dikesan di kawasan tersebut).

Setelah beberapa lama ditinggalkan ia menjadi mitos dunia dan tiada yang pernah sampai ke sana memandangkan kawasan tersebut dikuasai oleh penduduk tempatan yang memelihara kawasan tersebut sebagai kawasan suci. Namun begitu ia pernah dilawati oleh Sultan Baibars dari Egypt pada abad ke 13. Manakala hasil daripada penyamaran pula seorang pengembara dari Swiss, Johann Ludwig Burckhardt berjaya melawati bandar ini pada tahun 1812 dan membawa semula berita penemuan bandar yang menjadi mitos untuk sekian lama.

Petra merupakan bandar yang luas.

Kepesatan Bandar Petra

Empangan merupakan struktur penting di Bandar Petra.

Terdapat 5 Empangan di Petra dalam mengawal banjir kilat.

Bandar Petra merupakan bandar yang pesat (mewah) mengikut catatan yang direkodkan oleh pengembara yang melewati bandar tersebut. Ini kerana kedudukannya yang strategik berada di laluan utama perdagangan di antara Asia dan Eropah. Selain itu juga kejayaannya dalam membina sistem pengairan menjadikan ia sebuah bandar yang indah berbanding persekitarannya yang kering kontang.

Punca utama air yang mengairi bandar Petra adalah berasal daripada punca air yang dikenali sebagai ‘Wadi Musa’ yang juga mengikut kisah di mana ia berpunca daripada hentakan tongkat milik Nabi Musa a.s. yang kemudiannya menghasilkan air mata air. Namun begitu ‘Wadi Musa’ bukanlah terletak berhampiran bandar ini, jadi sistem perpaipan digunakan untuk mengalirkan air ke kawasan bandar. Selain daripada punca air dari mata air ini, penduduk di Petra juga membina empangan dan menguruskan segala punca air yang ada untuk digunakan dengan baik. Ia merupakan antara faktor utama membolehkan Petra terus membangun. Di kawasan berhampiran juga terletaknya makam Nabi Harun a.s. iaitu bukit yang dikenali sebagai Bukit Hor.

Kemusnahan Bandar Petra

Great Temple of Petra merupakan bangunan utama dengan taman hijau dan kolam air.

Melalui penyenaraian UNESCO di dalam senarai ‘Warisan Dunia’, Petra diberikan tumpuan dalam usaha pemuliharaan di samping memberikan peluang kepada orang ramai untuk melihat sendiri keunikan bandar purba ini. Ini kerana Petra tanpa pemuliharaan terdedah dengan pelbagai ancaman kemusnahan dan akan lenyap akibat daripada hakisan.

Pelbagai kajian dijalankan di bandar ini bagi mengenali sejarahnya dengan lebih terperinci. Hasil daripada kajian ini mendapati antara punca kehilangan penduduk bandar ini disebabkan beberapa perkara.

• Perubahan laluan perdagangan melalui jalan laut mengurangkan pedagang yang singgah.
• Banjir akibat empangan yang pecah (kesan daripada hakisan di jalan bandar Petra).
• Gempa yang mengakibatkan kerosakan sistem pengairan dan kemusnahan sebahagian besar bandar tersebut.

Kerosakan kritikal yang tidak dapat dipulihkan kepada asal ini mengakibatkan keseluruhan bandar tersebut terpaksa ditinggalkan. Lebih buruk lagi kebanyakan barangan yang ditinggalkan di makam-makam di Bandar Petra telah di curi. Bukan itu sahaja, permukaan bangunan-bangunan turut terdapat kesan tembakan dalam usaha memecah masuk makam-makam tersebut.

Apa yang di alami oleh Bandar Petra adalah mirip apa yang menimpa bandar-bandar pesat purba yang lain seperti Angkor Wat iaitu kejadian yang tidak diduga dan tidak dapat diatasi dengan teknologi sedia ada. Berbeza dengan Angkor Wat, sistem pengairan utamanya gagal berfungsi akibat daripada mendapan di talian air yang dibina untuk mengairi kawasan pertaniannya yang luas (sila rujuk di dalam video daripada History Chanel).

Lawatan ke Petra

Hari ini Petra boleh dikunjungi semula oleh orang ramai untuk tatapan. Ia juga merupakan kawasan yang paling ramai dilawati oleh para pengunjung di Jordan. Melalui program pemuliharaan yang dijalankan oleh pelbagai pihak keunikan bandar ini akan sekali lagi disaksikan oleh para pengunjung (sekiranya pemuliharaan penuh dapat dilakukan), ini kerana Petra merupakan bandar mewah di tengah padang pasir seperti Bandaraya Las Vegas, California.

Petra sering diketengahkan di dalam filem.

Bandar Petra sebelum ini dapat disaksikan dalam beberapa buah filem Hollywood seperti; Indiana Jones and the Last Crusade, Arabian Nights, Passion in the Desert, Mortal Kombat: Annihilation, Sinbad and the Eye of the Tiger, The Mummy Returns dan Transformers: Revenge of the Fallen.

Banyak perkara yang dapat dipelajari daripada bandar ini. Maka dengan itulah tinggalan-tinggalan sejarah perlu diberikan peliharaan yang baik supaya ia dapat ditatap oleh generasi yang akan datang. Bagi anda yang berminat untuk melihat sendiri keajaiban bandar ini bolehlah berkunjung ke Jordan. Selain daripada kunjungan, anda juga turut boleh memberi sumbangan dalam usaha pemuliharaan tinggalan-tinggalan sejarah dengan memberikan sumbangan kepada badan-badan yang terlibat.