Perkara Menarik Yang Anda Tidak Ketahui Mengenai Lembu

Auroch merupakan baka lembu pertama yang dipelihara manusia sejak 10,500 tahun dahulu di Turkey.

Lembu merupakan salah satu daripada haiwan peliharaan penting selain kerbau, kambing, biri-biri, ayam, itik dan sebagainya. Tidak seperti haiwan kesayangan yang lain iaitu kucing dan anjing, lembu digunakan untuk banyak tujuan dan membantu kerja-kerja para petani. Lembu merupakan haiwan peliharaan penting di kebanyakan kawasan di dunia sehingga ada masyarakat yang tidak memakan lembu sebagai tanda penghormatan kepada haiwan yang berjasa ini.

Sehubungan kali ini kita berpeluang meninjau beberapa perkara penting mengenai haiwan istimewa ini yang mungkin tidak kita ketahui. Ini kerana sebagai haiwan yang mula diternak manusia sejak ribuan tahun dahulu mengalami banyak perubahan mengikut lokasi, budaya setempat, cuaca dan sebagainya.

Gambar mengenai lembu-lembu aurochs di Gua Lascaux.

1. Lembu yang dipelihara hari ini berasal daripada spesies kerbau liar yang dikenali sebagai ‘aurochs’ yang mula diternak di bahagia Tenggara Turkey sekitar 10,500 tahun dahulu. Berasal daripada 80 jenis baka asal sehingga mencapai kepada bilangan 1.3 bilion lembu pada hari ini.

2. Para scientists telahpun membuat pemetaan genome bagi bovine (keluarga lembu) pada tahun 2009 dan mendapati lembu mempunyai gene yang berjumlah sebanyak 22,000; 80 peratus daripada gene ini dikongsi bersama dengan manusia.

3. Lembu menghabiskan masa selama 10 hingga 12 jam sehari dengan duduk di atas tanah. Ini adalah masa yang digunakan bagi lembu untuk mengunyah semula rumput yang dimakan oleh lembu untuk membantu proses penghadaman.

4. Masa purata bagi lembu peliharaan tidur dalam masa sehari adalah sekitar 4 jam, tidak seperti kuda lembu tidak tidur dalam keadaan berdiri.

5. Lembu tenusu yang diambil susunya memerlukan pemakanan sehingga 100 lb. Sehari.

Gambarajah tangki biogas menggunakan najis lembu di India.

6. Semasa proses penghadaman, proses penapaian di dalam perut lembu menghasilkan jumlah methane yang tinggi; lembu menghasilkan kira-kira 250 hingga 500 liter (dan ada yang mencapai sehingga 1,000 liter) gas methane yang dihasilkan dalam masa sehari.

7. Seperti juga haiwan-haiwan peliharaan atau ternakan lain, lembu juga suka digosok pada bahagian kepala, leher, tengok dan sebagainya. Sesetengah para petani mempunyai mesin khas bagi menggosok lembu-lembu mereka yang dikenali sebagai “HappyCow”.

8. Kira-kira 350 perahan diperlukan bagi mendapatkan sejumlah 1 gelen ( 3.79 liter) susu lembu.

Kerja-kerja memerah susu lembu bukanlah satu perkara yang mudah.

Pemerahan suhu menggunakan mesin adalah jauh lebih efektif.

9. Kajian mendapati lembu yang diberi nama dan diberikan layanan yang baik akan menghasilkan lebih daripada 500 pint (236.6 liter) susu setahun.

10. Kajian di German mendapati, lembu lebih cenderung mengarahkan pandangan mereka ke arah Utara ataupun Selatan semasa meragut ataupun berehat tanpa dipengaruhi oleh arah angin ataupun kedudukan matahari. Ia mungkin mempunyai pengaruh kepada kedudukan magnetik bumi yang jarang dikaji pada haiwan mamalia.

11. Lembu mempunyai pemandangan sekitar 300 darjah sekeliling dengan titik buta (blind spots) hanya tepat pada hadapannya dan di bahagian belakangnya sahaja.

12. Lembu-lembu juga mempunyai teman rapat di antara mereka dan akan menjadi runsing sekiranya dipisahkan. Kesan ini dapat dilihat dengan mengukur perubahan degupan jantung dan juga penghasilan cortisol pada lembu. Kajian ini dilakukan oleh penyelidik Krista McLennan.

Matador satu aktiviti hiburan terkenal di Spain.

13. Lembu tidak dapat mengesan warna merah (rabun warna); kain merah yang digunakan oleh matador mendapat perhatian lembu daripada pergerakan yang dihasilkannya.

14. Lembu-lembu juga mempunyai dialek daerah mereka sendiri. Kesan ini dilihat dalam kumpulan lembu yang besar yang mempunyai bunyi yang berbeza. Manakala bagi kumpulan-kumpulan kecil pula lembu-lembu ini mempunyai dialek yang dapat dibezakan dengan lebih jelas.

15. Lembu mempunyai deria bau yang amat baik dengan keupayaan mengesan bau sehingga 6 batu jauhnya.

16. Masyarakat Hindu amat menghargai lembu dan menetapkan undang-undang ketat untuk melindungi haiwan kesayangan mereka ini. Daerah yang paling ketat menjalankan undang-undang ini adalah di Madhya Pradesh, di mana mereka yang didapati bersalah membunuh lembu atau membawa lembu ke tempat lain untuk dibunuh boleh dipenjarakan sehingga tujuh tahun.

17. Lembu yang terpaling mahal dikenali sebagai Missy, dengan nilai 1.2 juta di  Royal Agricultural Winter Fair pada tahun 2009.

Antara lembu-lembu yang diambil genomenya oleh U.S. Meat and Animal Research Center (USMARC).

Itu adalah sebahagian kecil perkara yang mungkin tidak kita hiraukan mengenai lembu. Mungkin sebahagiannya penting untuk diketahui, manakala sebahagian lagi hanyalah untuk sekadar maklumat perkongsian sahaja. Mungkin dengan mengenali lebih dekat haiwan istimewa ini dapat memberikan gambaran kepada kita mengapa sesetengah masyarakat amat menghormati haiwan ini. Diharap pada masa akan datang kita akan melihat keunikan lain pula mengenai lembu.

Burung Burung Terbesar Di Dunia

'Argentavis magnificens' merupakan burung terbang terbesar yang telah pupus.

Burung merupakan antara haiwan yang diminati ramai. Selain boleh terbang kebanyakan burung-burung ini mempunyai bulu yang cantik, siulan yang merdu dengan aneka ragam pula. Namun begitu terdapat juga kumpulan burung-burung yang tidak boleh terbang dan kebanyakan burung-burung ini tergolong di dalam golongan burung-burung terbesar.

Bagi burung terbesar yang masih hidup hari ini adalah ‘burung unta’ atau ostrich (Struthio camelus) yang tinggal di kawasan padang-padang rumput di Afrika dan Arab. Saiz burung unta jantan dewasa boleh mencecah sehingga 2.8 m (9.2 ft.) dengan berat sehingga 156 kg (344 lb). Telur burung unta juga boleh mencecah sehingga 1.4 kg (3.1 lb.) dengan saiz 15 cm (6 in.) dan merupakan telur burung terbesar hari ini. Terdapat sehingga 60 biji telur di dalam sebuah sarang burung unta yang akan dieramkan secara bergilir-gilir oleh burung-burung unta tersebut selama 42 ke 46 hari.

Adapun burung terbesar yang telah pupus adalah ‘burung gajah’ atau elephant birds (Aepyornis maximus) yang dikatakan pupus pada abad ke-17 atau abad ke-18. Ia mendiami kawasan pendalaman di Kepulauan Madagascar. Walaupun bersaiz lebih besar daripada burung unta, burung gajah ini mempunyai kaitan yang lebih dekat dengan burung Kiwi dari New Zealand. Saiz burung gajah dikatakan mencapai sehingga 3 m (9.8 ft.) tinggi, dengan berat anggaran antara 350 kg sehingga 500 kg (770 lb. ke 1,100 lb.). Telur burung gajah pula mencapai ukuran sehingga 34 cm (13 in), yang juga merupakan saiz telur burung terbesar pernah dijumpai. Melalui saiz tersebut, telur burung ini merupakan 160 kali ganda lebih besar berbanding telur ayam.

Burung unta merupakan burung terbesar pada hari ini.

Elephant birds, burung gergasi yang tinggal di Kepulauan Madagascar.

'Pelagornis sandersi' merupakan satu lagi spesies burung gergasi terbang.

Bagi spesies burung yang boleh terbang pula Wandering Albatross (Diomedea exulans) merupakan burung yang mempunyai saiz bukaan sayap yang terpaling besar iaitu sehingga 3.65 m (12.0 ft.). Manakala ukuran panjangnya pula adalah sehingga 1.44 m (4.7 ft.). Walaupun ia mempunyai saiz bukaan sayap terbesar, burung albatross bukanlah mempunyai berat terbesar bagi burung-burung yang boleh terbang.

Bagi burung terbesar yang boleh terbang dan telah pupus pula Argentavis magnificens merupakan burung yang pernah diketahui. Melalui fosil yang dijumpai di Argentina burung ini mempunyai bukaan sayap sehingga 8.3 m (27 ft. ) dengan panjang sehingga 3.5 m (11 ft.), ketinggian sehingga 2 m (6.6 ft.) dan berat sehingga 80 kg (180 lb.). Antara burung terbang lain yang bersaiz besar pernah diketahui menyaingi Argentavis adalah Pelagornis sandersi, yang mempunyai bukaan sayap sehingga 24 ft.

Kumpulan burung terbesar termasuk yang telah pupus

Saintis mengukur kepak burung albatross.

Walaupun burung-burung terbesar ini diukur berdasarkan beberapa pengelasan iaitu dari segi saiz, ketinggian, bukaan sayap, kumpulan family dan sebagainya. Kesemua burung-burung ini sememangnya mempunyai saiz yang jauh lebih besar daripada burung-burung biasa yang lain. Berikut pula merupakan burung-burung yang dikelaskan mengikut berat pula;

Rank	Burung	Berat Purata [kg (lb)]	Berat Maximum [kg (lb)]	Panjang Purata [cm (ft)]
1	Ostrich	104 (230)	156.8 (346)	210 (6.9)
2	Somali ostrich	90 (200)	130 (287)	200 (6.6)
3	Southern cassowary	45 (99)	85 (190)	155 (5.1)
4	Northern cassowary	44 (97)	75 (170)	149 (4.9)
5	Emu	33 (73)	70 (150)	153 (5)
6	Emperor penguin	31.5 (69)	46 (100)	114 (3.7)
7	Greater rhea	23 (51)	40 (88)	134 (4.4)
8	Dwarf cassowary	19.7 (43)	34 (75)	105 (3.4)
9	Lesser rhea	19.6 (43)	28.6 (63)	96 (3.2)
10	King penguin	13.6 (30)	20 (44)	92 (3)
11	Domesticated turkey	13.5 (29.8)	39 (86)	100 - 124.9 (3.3 – 4.1)
12	Kori bustard	11.4 (25.1)	20 (44.1)	150 (5)
13	Great bustard	10.6 (23.4)	21 (46)	115 (3.8)
14	Andean condor	8.1 - 14.9 (18-33)	14.9 (33)	100-130 (3.3-4.3)
15	Dalmatian Pelican	7.25–15 (16.0–33.1)	15 (33.1)	183 (6)

'Emperor penguin' tergolong dalam kumpulan burung terbesar dan merupakan burung penguin terbesar pula.

Walaupun terdapat kedudukan burung terbesar mengikut kumpulan burung masing-masing, gambaran di atas jelas menunjukkan kedudukan burung terbesar utama secara umum. Jadi burung yang terbesar dan masih hidup hingga ke hari ini merupakan burung yang tidak boleh terbang dan mendiami Benua Afrika.

Semoga dengan paparan kali ini, ia akan menarik minat para pembaca untuk terus mengenali dengan lebih dekat mengenai alam sekitar dan sama-sama pula kita mengendalikannya dengan baik. Banyak lagi perkara menarik mengenai dunia burung yang mungkin akan dipaparkan untuk masa-masa akan datang.

Bagaimanakah Kertas Mula Dicipta?

"Paper wasp" menggunakan cebisan kayu membentuk kertas membina sarangnya.

Kertas merupakan salah satu rekaan penting yang menjadikan perkembangan ilmu pengetahuan manusia berkembang dengan lebih pesat. Walaupun kertas digunakan untuk pelbagai tujuan, kegunaan kertas untuk tujuan penulisan, merekod, dan menyimpan maklumat merupakan antara kegunaan penting kertas. Walaupun kertas digunakan manusia, namun ianya adalah rekaan alam yang telah digunakan oleh serangga sejak jutaan tahun dahulu.

Serangga tersebut dikenali sebagai “paper wasps” atau juga dikenali sebagai angkut-angkut. Serangga ini terdapat hampir di seluruh dunia dengan jumlah spesis sehingga lebih kurang 1,100 spesis kesemuanya. Namun kesemua serangga ini membina sarangnya menggunakan kertas yang dihasilkan menggunakan serat daripada batang pokok atau tumbuh-tumbuhan yang kemudiannya dicampurkan dengan air liurnya untuk membentuk sarangnya.

Cai Lun yang menemukan kaedah pembuatan kertas.

Keunikan sarang serangga ini diperhatikan oleh seorang pegawai Kerajaan China yang dikenali sebagai Cai Lun (Traditional Chinese: 蔡倫). Cai Lun dikatakan mendapat ilham mecipta kertas melalui pemerhatiannya terhadap serangga angkut-angkut yang membina sarangnya menggunakan serat daripada kayu pada sekitar 105 A.D.. Walaupun proses penghasilan kertas terus diperbaiki namun proses asalnya dikekalkan iaitu melalui pengumpulan lapisan serat tumbuhan yang terampai di dalam air menggunakan tapisan untuk mengasingkan air sebelum ianya dikeringkan. Melalui penemuan Cai ini, beliau dikenali sebagai salah seorang tokoh penting dengan pelbagai penganugerahan.

Buku sebelum kertas dihasilkan.

Wasp mengumpulkan serat-serat kayu.

Proses penghasilkan kertas secara tradisional.

Teknik penghasilan kertas ini terus berkembang ke kawasan-kawasan lain dari China ke Timur Tengah dan seterusnya ke bahagian Eropah. Perkembangan kertas di Barat adalah melalui Baghdad dan ianya dikelai sebagai bagdatikos. Memandangkan kertas merupakan bahan penting, industri berkaitan kertas terus diperkembangkan samada dari segi bahan yang digunakan, mahupun proses penghasilannya sendiri. Malah teknologi kitar semula kertas juga turut diperkenalkan semenjak 1774 lagi oleh seorang juri German iaitu Justus Claproth.

Walaupun kertas kebiasaannya digunakan sebagai bahan catatan atau untuk cetakan, ia turut digunakan untuk pelbagai bahan lain seperti bungkusan, kotak, binaan dinding rumah, sebagai bahan kraftangan, bekas makanan, tisu dan banyak lagi.

Sarang wasp yang dijaga oleh kumpulan kecil wasp.

Salah satu "paper wasp" daripada ribuan spesis.

Penggunaan kertas bagaimanapun cuba dikurangkan kerana ia memerlukan penggunaan pokok-pokok dan tumbuhan lain sebagai sumber serat (cellulose) di mana permintaan kertas terus bertambah setiap tahun. Hari ini dengan kepesatan teknologi digital, keperluan kertas dapat dikurangkan, namun masih diperlukan. Dari segi pencemaran kertas pula, ianya tidaklah membawa kesan seburuk pencemaran plastik, namun begitu sekiranya tidak dikawal ia juga boleh membawa kesan yang negatif.

Apapun kertas merupakan salah satu kebaikan yang kita perolehi hasil daripada pengamatan yang dilakukan kepada alam. Bagi serangga “paper wasp” sendiri  kertas telah digunakan selama berjuta-juta tahun untuk tujuan membina sarangnya. Semoga dengan itu kita akan sentiasa lebih peka untuk melihat bagaimana alam memanfaatkan sumber-sumber yang terdapat di dalam alam itu sendiri, namun pada masa yang sama tidak merosakkannya.